Henryk Sienkiewicz "Latarnik"

Henryk Sienkiewiczur. 5 maja 1846 roku w Woli Okrzejskiej, zm. 5 listopada 1916 r. w Vevey, Szwajcaria.

Laureat Nagrody Nobla - 1905 r. - za powieść "Quo vadis"


"Latarnik" -( 1880  - czas powstania)


Świat przedstawiony

Czas - lata siedemdziesiąte XIX wieku.

Czas akcji obejmuje zdarzenia od przejęcia przez Skawińskiego posady latarnika aż do opuszczenia Aspinwall - trwa kilka miesięcy.

Czas fabuły - jest poszerzony przez informacje narratora  dotyczące wcześniejszych losów bohatera, sięga 1830 - 31 roku.

Występuje tutaj inwersja czasowa - wydarzenia  z życia bohatera nie są ułożone chronologicznie


Miejsce  - przestrzeń

OTWARTA - niebo, morze, puszcza, dal (symbol zagrożenia, zła, bliżej nieokreślonego)

ZAMKNIĘTA - wysepka, latarnia (enklawa spokoju)

Samotna wysepka leżąca niedaleko Aspinwall, koło Panamy.


Plan zdarzeń

  • 1. Przyjazd Skawińskiego do Aspinwall, rozmowa z konsulem Falconbridge'em w sprawie przyjęcia do pracy w charakterze latarnika.
  • 2. Wspomnienia nowego latarnika o walkach o wolność.
  • 3. Sumienne wykonywanie obowiązków, osiągnięcie upragnionego spokoju.
  • 4. Samotność i monotonia codziennych zajęć, zlanie się z naturą.
  • 5. Otrzymanie paczki z polskimi książkami.
  • 6. Wyrwanie się z letargu, przeczytanie książki pt. "Pan Tadeusz".
  • 7. Zaniedbanie obowiązków.
  • 8. Wyrzucenie z pracy.
  • 9. Dalsza tułaczka.



Kompozycja - otwarta - nie ma konkretnego zakończenia, czytelnik sam może dopowiedzieć sobie dalsze losy bohatera.

EKSPOZYCJA - przedstawienie miejsca zdarzeń

ZAWIĄZANIE AKCJI - rozmowa Skawińskiego z Falconbridge'em i przyjęcie do pracy.

ROZWÓJ AKCJI - od objęcia obowiązków latarnika do ostatniego dnia, kiedy nie zapalił latarni.

PUNKT KULMINACYJNY - przeczytanie "Pana Tadeusza", niezapalenie latarni.

ROZWIĄZANIE AKCJI - dymisja Skawińskiego i odpłynięcie na statku, metafora losu Polaka - emigranta, TUŁACZA, PIELGRZYMA

Gatunek literacki

Copy of Book Cover Poster Template

Znalezione obrazy dla zapytania Józef Skawiński

Znalezione obrazy dla zapytania Józef Skawiński

Józef Skawiński

1. Przedstawienie postaci.

- Polak, czterdzieści lat nie był w Polsce,

-człowiek siedemdziesięcioletni, ale czerstwy (silny), wyprostowany, miał ruchy i postawę żołnierza, białe, siwe włosy, niebieskie oczy, cerę spaloną jak u Kreolów (potomkowie zdobywców hiszpańskich i portugalskich), smutna twarz, pełna uczciwości,

- widać po nim zmęczenie tułaczym życiem, szuka spokoju, odpoczynku, dlatego zgłasza się do konsula Falconbridge'a, aby uzyskać posadę latarnika w  Aspinwall niedaleko Panamy.

-opowiada mu o swoim tułaczym życiu

2. Burzliwe losy Skawińskiego

3. Cechy charakteru

Pracowity, sumienny, uczciwy człowiek, który nigdzie nie odniósł sukcesu, zawsze coś stawało na drodze do szczęścia, nikogo nie obwiniał za swoje niepowodzenia. Twierdził, że na swojej drodze spotkał więcej dobrych niż złych ludzi. Uważał, że sprzysięgły się przeciw niemu wszystkie cztery żywioły.

"On sam wreszcie stał się trochę maniakiem. Wierzył, że jakaś potężna a mściwa ręka ściga go wszędzie, po wszystkich lądach i wodach. Nie lubił jednak o tym mówić; czasem tylko, gdy go pytano, czyja to miała być ręka, ukazywał tajemniczo na Gwiazdę Polarną i odpowiadał, że to idzie stamtąd..."

W ten sposób wskazywał, że czuwa nad nim fatum, te określenia kierował w stronę Rosji carskiej, "mściwa ręka" to ręka cara.

Mimo tylu niepowodzeń nie stał się złym i zgorzkniałym człowiekiem, nigdy nie ustawał w poszukiwaniu swojej przystani, wierzył, że w końcu odnajdzie swoje miejsce na ziemi. "Był jak okręt, któremu burza łamała maszty...któremu jednak udało się dotrzeć do portu."

"...gdzie rozbił namiot, rozniecił ognisko, by się osiedlić na stałe,jakiś wiatr wyrywał kołki namiotu, rozwiewał ognisko,  a jego samego niósł na zatracenie".

 

- dobry człowiek - w czasie epidemii na Kubie rozdał całą swoją chininę, przez co sam zachorował,

- nigdy się nie poddawał, nie załamywał - pokazywał to  walce (na Węgrzech nie chciał skapitulować i dostał kilka pchnięć bagnetem) i w codziennym życiu, miał cierpliwość Indianina, naiwność i ufność małego dziecka,

- posada latarnika wydawała się spełnieniem marzeń, upragnionym spokojem, na początku był bardzo szczęśliwy, wydawało mu się, że takie spokojne życie będzie trwało wiecznie,

- z  radością obserwował morze i jego piękno, co niedzielę chodził do kościoła, toczył polityczne dyskusje ze strażnikiem, który przywoził mu gazety i jedzenie,

- z czasem stracił kontakt z rzeczywistością,  z ludźmi, a nawet przestaje marzyć o ojczyźnie, popada w stan zwany nirwaną coś pośredniego między życiem a śmiercią.

- postać dynamiczna, z pełnego energii i odwagi żołnierza i tułacza stał się zrezygnowanym zmęczonym starcem.

Przebudzenie

- nastąpiło po lekturze "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza, wybitnego dzieła zrodzonego z tęsknoty do ojczyzny i będącego wyrazem prawdziwie patriotycznych uczuć, wielkiej miłości do ojczyzny,

- Skawiński przypomina sobie, że jest Polakiem, synem wielkiego narodu, spokój który uzyskał, pracując na latarni, jest pozorny, odgrodził go od ojczyzny, zatarł świadomość narodową, zapomniał o rodakach i trudnej historii,

-dzięki epopei narodowej przeniósł się w "kraj lat dziecinnych", przypomniał sobie walki narodowowyzwoleńcze, przypomniał sobie swoją wielką miłość, słowo polskie nakarmiło mu duszę,

-traci przez to posadę i "otwierają się przed nim nowe drogi tułactwa", ale ma już ze sobą swój  największy skarb, książkę,

"Wiatr porwał znowu ten liść, by nim rzucać po lądach i morzach, by się nad nim znęcać do woli"

- płaczem przepraszał swoją najdroższą ojczyznę, że o niej zapomniał, że tak zżył się z tą samotną skałą,

Postać tragiczna

- jego dusza jest "chora na polskość", to powoduje, że bohater nigdzie poza ojczyzną nie może być szczęśliwy, boi się zapuścić gdzieś korzenie, bo może to znaczyć, że zapomni o Polsce,

- nie ma możliwości pozytywnego wyboru, tułactwo jest nieszczęściem, próba osiedlenia się i rozpoczęcie nowego życia jest niemożliwe, powrót do ojczyzny niemożliwy,

- tragizm spotęgowany jest tym, że Skawiński walczy z przeciwnościami losu,walczy z przeznaczeniem,skupia w sobie cechy żołnierza-wojownika i tułacza - pielgrzyma.