Pan Tadeusz

(…)
Słońce ostatnich kresów nieba dochodziło,
Mniej silnie, ale szerzej niż we dnie świeciło,
Całe zaczerwienione jak zdrowe oblicze
Gospodarza, gdy skończywszy prace rolnicze,
Na spoczynek powraca. Już krąg promienisty
Spuszcza się na wierzch boru i już pomrok mglisty,
Napełniając wierzchołki i gałęzie drzewa,
Cały las wiąże w jedno i jakoby zlewa,
(…)
I wnet sierpy gromadnie dzwoniące
We zbożach i grabliska suwane po łące
Ucichły i stanęły, tak pan Sędzia każe,
U niego ze dniem kończą pracę gospodarze.
„Pan świata wie, jak długo pracować potrzeba,
Słońce, Jego robotnik, kiedy znidzie z nieba,
Czas i ziemianinowi ustępować z pola.”
Tak zwykł mawiać pan Sędzia; a Sędziego wola
Była ekonomowi poczciwemu świętą;
(…)
Właśnie z lasu powracało towarzystwo całe
Wesoło, lecz w porządku, naprzód dzieci małe
Z dozorcą, potem Sędzia szedł z Podkomorzyną,
Obok pan Podkomorzy otoczon rodziną;
Panny tuż za starszemi, a młodzież na boku;
Panny szły przed młodzieżą o jakie pół kroku
(Tak każe przyzwoitość); nikt tam nie rozprawiał
O porządku, nikt mężczyzn i dam nie ustawiał,
A każdy mimowolnie porządku pilnował,
Bo Sędzia w domu dawne obyczaje chował
(…)
(Fragment Księgi I Gospodarstwo)

Tekst źródłowy
Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie. Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem to epopeja szlachecka Adama Mickiewicza.
Powstawała w latach 1832-1834; wydana została w 1834 roku w Paryżu. Do jakich tematów może inspirować autorów CKE powyższy fragment?

 

"Pan Tadeusz"jest księgą opisującą potęgę i piękno tradycji. Udowodnij to w oparciu o powyższy fragment i znajomość całej lektury - rozprawka

Tak, Tak, będzie trzeba napisać rozprawkę. Nie martwcie się jednak. Dacie radę, musicie dać radę. Zanim przystąpicie do pisania najpierw trzeba poszerzyć wiedzę. Najpierw obejrzyjcie film. Podczas oglądania wynotujcie sobie to, co uznacie za ważne. To, co dotyczy zwyczajów i obyczajów szlacheckich. W poniższym filmie są one szeroko omówione z przykładami z tekstu.

Dzisiaj i w poniedziałek nie ma innych tematów. Jest czas na zapoznanie się z materiałem i napisanie rozprawki. Czas nieprzekraczalny  - poniedziałek - godzina 20.00

Pracę piszemy na komputerze i przesyłamy za pomocą librusa - zadania domowe. 

Teraz przeczytajcie artykuł. Jest on niezmiernie ważny, zawiera cytaty, przykłady, Na pewno wiedza w nim zawarta pomoże w napisaniu rozprawki

Wskazówki

Plan rozprawki

Przed przystąpieniem do pracy warto poszukać cytaty związane z tradycjami i obyczajami.

Na przykład:

Tradycja służy zachowaniu porządku świata. Jeśli ją złamiemy  - świat  się kończy

Paulo Coelho

lub

"Bo Sędzia w domu dawne obyczaje chował" - Cytat z Pana Tadeusza

Warto na początku paroma zdaniami omówić wybrany cytat zanim przejdziecie do postawienia tezy. Teza - to wiadomo - znajduje się w temacie.

Rozwinięcie - argumenty

Musicie udowodnić, że epopeja opisuje polskie tradycje, czyli najlepiej je przytoczyć.

Zacznijcie od analizy zamieszczonego wyżej fragmentu, ponieważ w poleceniu należy odnieść się do fragmentu i całego utworu.

Fragment mówi o powrocie ze spaceru. Wracają w określonym porządku. Nikt ich nie ustawia, sami pilnują obyczaju. Pielęgnują dawne obyczaje. Sędzia widzi w nich ostoję polskości i gwarancję istnienia dawnego świata. Rozwińcie tę myśl.

Teraz trzeba odnieść się do całego dzieła, musicie pochwalić się, że go znacie. 

Zajmijcie się kolejnymi obyczajami szlacheckimi opisywanymi w następnych księgach.

Mogą to być:

- uczta,

- sposób zasiadania przy stole,

- zachowanie wobec dam,

-grzybobranie, polowanie, 

- zwyczaj częstowania czarną polewką, 

-pojedynek,

- polonez...

 

Oczywiście każdy z tych obyczajów należy omówić, wiedzy dostarczył Wam film i artykuł, wobec tego nie będziecie mieć z tym problemów.

Warto dodać, jaką funkcję pełnią obyczaje opisane przez Adama Mickiewicza.

- przytoczenie obyczajów polskich wprowadza swoisty ciepły klimat, rodzinny klimat,

- podkreśla patriotyzm dzieła,

- szerzy wiedzę o dawnych obyczajów,

-uczy nas, jak kiedyś bywało, jak żyli nasi przodkowie,

- poza tym tworzy idealny świat w "Panu Tadeuszu". Taki jak chciał go zapamiętać A. Mickiewicz

Podsumowanie

Wykorzystaj poniższe wnioski

Obyczaje i tradycje są siłą narodów, są piękne i budzą nostalgię,

Porządkują świat, mówią o naszej przynależności,

Stanowią o trwałości narodów. 

Można odnieść się do poniższego cytatu, a może widzicie go w innym miejscu?

"Sędzia w domu dawne obyczaje chował

I nigdy nie pozwalał, by chybiono względu

Dla wieku, urodzenia, rozumu, urzędu.

Tym ładem - mawiał - domy i narody słyną.

Z jego upadkiem domy i narody giną"