Temat: Świat przedstawiony w noweli Henryka Sienkiewicza pt. "Latarnik"

Poznasz podstawowe informacje o Henryku Sienkiewiczu ( czas życia, sytuacja polityczna Polski, twórczość - powieści, nowele, nagroda za całokształt twórczości).

1. Geneza (przyczyna powstania) książki. Czas powstania noweli 1880 r.

2. Świat przedstawiony  - czas, miejsce, bohaterowie, narrator, zdarzenia. 

3. Cechy charakterystyczne noweli.

4. Uzupełnienie notatki. 

Świat przedstawiony

Czas - lata siedemdziesiąte XIX wieku.

Czas akcji obejmuje zdarzenia od przejęcia przez Skawińskiego posady latarnika aż do opuszczenia Aspinwall - trwa kilka miesięcy.

Czas fabuły - jest poszerzony przez informacje narratora  dotyczące wcześniejszych losów bohatera, sięga 1830 - 31 roku.

Występuje tutaj inwersja czasowa - wydarzenia  z życia bohatera nie są ułożone chronologicznie

Miejsce  - przestrzeń

OTWARTA - niebo, morze, puszcza, dal (symbol zagrożenia, zła, bliżej nieokreślonego, niebezpieczeństwo)

ZAMKNIĘTA - wysepka, latarnia (enklawa spokoju, szczęście, dom schronienie, poczucie bezpieczeństwa, odpoczynek, ulga, porządek)

Samotna wysepka leżąca niedaleko Aspinwall, koło Panamy.

Narrator - trzecioosobowy, wszechwiedzący

Bohaterowie

Józef Skawiński - Polak, tułacz, pielgrzym, podróżnik, żołnierz

konsul Falconbridge

Plan zdarzeń

  • 1. Przyjazd Skawińskiego do Aspinwall, rozmowa z konsulem Falconbridge'em w sprawie przyjęcia do pracy w charakterze latarnika.
  • 2. Wspomnienia nowego latarnika o walkach o wolność.
  • 3. Sumienne wykonywanie obowiązków, osiągnięcie upragnionego spokoju.
  • 4. Samotność i monotonia codziennych zajęć, zlanie się z naturą.
  • 5. Otrzymanie paczki z polskimi książkami.
  • 6. Wyrwanie się z letargu, przeczytanie książki pt. "Pan Tadeusz".
  • 7. Zaniedbanie obowiązków.
  • 8. Wyrzucenie z pracy.
  • 9. Dalsza tułaczka.


Ad 3

Kompozycja - otwarta - nie ma konkretnego zakończenia, czytelnik sam może dopowiedzieć sobie dalsze losy bohatera.

EKSPOZYCJA - przedstawienie miejsca zdarzeń

ZAWIĄZANIE AKCJI - rozmowa Skawińskiego z Falconbridge'em i przyjęcie do pracy.

ROZWÓJ AKCJI - od objęcia obowiązków latarnika do ostatniego dnia, kiedy nie zapalił latarni.

PUNKT KULMINACYJNY - przeczytanie "Pana Tadeusza", niezapalenie latarni.

ROZWIĄZANIE AKCJI - dymisja Skawińskiego i odpłynięcie na statku, metafora losu Polaka - emigranta, TUŁACZA, PIELGRZYMA

Gatunek literacki

Ad 4


Temat: Walka z przeciwnościami losu. Dzieje Józefa Skawińskiego.


Dzisiaj żmudna praca z tekstem. Nie jest jednak trudna, ponieważ dotyczy tylko małego fragmentu. 

Zapraszam do szczegółowego poznania losów głównego bohatera noweli "Latarnik".

Notatka do zeszytu

1. Skawiński jako żołnierz.

2. Polak tułacz, pielgrzym, przedsiębiorca. 

3. Życie na wyspie, latarnia morska. 

Poniżej masz dwie prezentacje, które pomogą w wykonaniu  notatki. Poza tym korzystaj z książki. Wymień miejsca, gdzie był Skawiński, gdzie walczył oraz,  czym się zajmował. Notatkę zrób w porządku podanym wyżej. 



Temat: Jestem jak statek, który jak nie wejdzie do portu, to zatonie" - charakterystyka Józefa Skawińskiego

O życiu Skawińskiego wiecie już wszystko, Wasze notatki były bardzo dokładne. Poradziliście sobie również z cytatami. Dzisiaj charakterystyka. Proszę  notatki w zeszycie według wskazówek, które znajdują się niżej (pod spinaczami). Praca nie jest trudna, tylko wymagająca dużo czasu. Dlatego rozłóżcie ją sobie na dwa dni, dzisiaj i piątek.
W piątek czekam na zdjęcia. 

Kochani, nie piszemy charakterystyki, tylko zbieramy materiał  - tak jak zawsze na lekcji.

Widzimy się dzisiaj, więc wszystko wyjaśnię.



Temat:"Ale nastąpiło przebudzenie" - uczucia i przeżycia Skawińskiego podczas lektury polskiej książki

Korzystając  treści lektury, odpowiedz pisemnie na podane niżej pytania. Odpowiedzi masz nie tylko w noweli, ale również w poniższej prezentacji.

1. W jaki sposób tytułowy latarnik wszedł w posiadanie książki?

2. Skąd wiadomo, jaką książkę otrzymał Skawiński?

3. Zanalizuj przeżycia Skawińskiego na podstawie jego zachowania zachowania.

 

1. Skawiński otwiera książkę. Patrzy na stronę tytułową w uroczystym spokoju i ciszy. 

 

 

2. Głośno czyta pierwsze cztery wersy drżącym i zadławionym głosem. Potem milczy i próbuje się opanować. 

 

 

3.Opanował się i czyta kolejne wersy. Czuje poryw serca. Płacze,  rzuca się na piasek. Podnosi się po pewnym czasie i rozdaje całe swoje jedzenie ptakom („miał teraz w twarzy jakiś spokój i rozpromienienie,

a oczy jego były jakby natchnione”)

4. Lektura całkowicie go pochłonęła. Nie zwracał uwagi na nadchodzący zmrok. Oparł głowę na książce. 

(„»Ta, co Jasnej broni Częstochowy« zabrała jego duszę i przeniosła

»do tych pól malowanych zbożem rozmaitym«”)

1. zaskoczenie, przypomnienie sobie autora z jego wcześniejszych utworów, niedowierzanie, podekscytowanie. 

2. Teraz dopisz uczucia i przeżycia Skawińskiego w podobny jak wyżej sposób. Tak postępuj z każdym punktem. Nie spiesz się, czytaj poszczególne fragmenty z noweli. 

 

3. Znowu nazwij uczucia , pamiętaj czytaj kolejne fragmenty tekstu. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4. np. rozrzewnienie, poruszenie, przypomnienie sobie rodzinnej wsi, siebie jako ułana na straży

oczekującego bitwy, przypomnienie

sobie obowiązku walki za ojczyznę


4. Jak zakończyła się historia Skawińskiego, w swojej odpowiedzi użyj jednego cytatu. 

5. Sytuacja bohatera po opuszczeniu latarni. Jeszcze raz przeczytaj ten krótki fragment i napisz plusy i minusy tej sytuacji. 

NP. +

-  wyrwał się w letargu, otrząsnął się ze stanu życia i śmierci,

NP. -

- utracił pracę i bezpieczne miejsce na starość, 



Temat Dalsze losy Skawińskiego

Wskazówki:

1. Piszemy opowiadanie twórcze.

2. Przypomnij sobie, jak piszemy opowiadanie (trzy części).

3. Pamiętaj o akapitach - minimum trzy.

4. W Twojej pracy musi się znaleźć: czas, miejsce, jednolity narrator (w tym przypadku trzecioosobowy), opis miejsca, postaci, przeżyć wewnętrznych, dialog, punkt kulminacyjny (podobnie jak w noweli). 

Koniecznie przeczytaj i zastosuj

Comments: 1
  • #1

    Maksymilian Kłosiński (Wednesday, 21 April 2021 13:17)

    dzień dobry